Może być wynikiem postawy bezwzględnie autokratycznej, bądź postawy umiarkowanie autokratycznej. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z życzliwą atmosferą autokratyczną, którą można nazwać umownie „atmosferą uległości”. W drugim przypadku zaś spotykamy się z surową atmosferą autokratyczną, nazywaną niekiedy „atmosferą buntu”. Nazwy te nie są zbyt szczęśliwe. Niemniej jednak, mogą oddać pewną usługę w posługiwaniu się nimi dla celów praktycznych. W istocie rzeczy jednak zachodząca między nimi różnica jest różnicą raczej stopnia niż gatunku. Warto w tym miejscu nadmienić również, że panująca wszechwładnie atmosfera w klasach szkolnych jest wynikiem najczęściej umiarkowanie autokratycznej postawy nauczyciela. Jest to więc życzliwa atmosfera autokratyczna, czyli inaczej mówiąc „atmosfera uległości”. O ile atmosfera autokratyczna w klasie szkolnej jest zwłaszcza wynikiem postawy nauczyciela, mało lub wcale nie liczącego się z potrzebami uczniów, o tyle atmosfera demokratyczna stanowi funkcję jego troski o dobro poszczególnych uczniów i całej klasy, ze szczególnym uwzględnieniem ich własnych możliwości i pragnień. Postawa taka jest wyrazem rozwagi nauczyciela, jego wiedzy i doświadczenia pedagogicznego. W celu przedstawienia niektórych charakterystycznych właściwości postawy nauczyciela, w wyniku której powstaje atmosfera demokratyczna, odwołam się również do sformułowań H. Muszyńskiego w tym zakresie. Sformułowania te dotyczą zachowania się wychowawcy o demokratycznym stylu kierowania wychowawczego ze względu na te same kategorie, co w przypadku scharakteryzowanego poprzednio autokratycznego stylu kierowania.
