Jest także dobrze funkcjonujący samorząd uczniowski, rozumiany jednak nie jako pełniący jedynie rolę usługową wobec szkoły, lecz jako teren wzmożonego współdziałania i współpracy wszystkich uczniów klasy. Warto ponadto uświadomić sobie, że najtrudniej ukształtować właściwą strukturę stosunków interpersonalnych w klasie, posługując się wyłącznie metodami tradycyjnego nauczania. Jest więc rzeczą oczywistą, że dopóki nie odwołamy się w pracy dydaktyczno-wychowawczej do nowoczesnych metod nauczania, a zwłaszcza nauczania problemowego i grupowego (ze szczególnym wyeksponowaniem współudziału uczniów w spełnianiu zadań, które tradycyjnie przysługiwały wyłącznie nauczycielowi), dopóty wysiłek nasz w kierunku ukształtowania pożądanej wychowawczo struktury społecznej klasy okaże się niewspółmierny do naszych oczekiwań w tym zakresie. Stosunki interpersonalne bowiem, kształtowane na płaszczyźnie jednostronnych lub co najwyżej dwustronnych kontaktów, tworzą niejako z natury swej strukturę mało zwartą i wewnętrznie rozwarstwioną. Straty, wynikające z tego dla procesu wychowawczego, nie są w stanie wyrównać nawet najbardziej poprawnie prowadzone zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne, skoro jak dotąd stanowią one drobną tylko część w całokształcie zajęć szkolnych.
