Gdyby nauczyciele zabiegali za wszelką cenę, aby wzmagać wpływy wychowawcze klasy z wyraźnym pomijaniem intensyfikowania wpływów ogólno szkolnych, to i tak trudno byłoby uchronić uczniów przed wpływami zbiorowego życia szkoły. Uczniowie na co dzień spotykają się z kolegami różnych klas. Kontakt taki mają najczęściej podczas przerw, uroczystości szkolnych, wycieczek, a także w drodze do szkoły i domu. Tak więc praktycznie rzecz biorąc uczniowie z reguły podlegają wpływom zarówno oddziaływań klasy, jak i szkoły. Toteż nic dziwnego, że zainteresowanie nauczyciela problemami wychowawczymi klasy nie będzie nigdy wystarczająco płodne, jeśli nie powiąże się go z całokształtem życia szkoły. Na całokształt ten składają się wszystkie klasy wchodzące w ramy organizacyjne danej szkoły, grono pedagogiczne i komitet rodzicielski, organizacje ideowo-wychowawcze i wszelkie agendy życia samorządowego uczniów, jak i organizacja partyjna i związkowa szkoły oraz personel usługowo-techniczny. O niektórych dopiero co wymienionych formach organizacyjnych życia szkolnego będzie mowa w dalszej części niniejszego rozdziału.
