Psychologia zajmuje się życiem psychicznym człowieka: mężczyzny, kobiety, dziecka. Te same osoby stają się przedmiotem zainteresowania psychologii rodziny z chwilą, gdy spojrzy się na nie jako na członków specyficznej grupy społecznej, jaką jest rodzina.
Czym jest rodzina, każdy wie. A jednak już pobieżna analiza i porównanie sądów na ten temat wskazuje, że sprawa jest dość złożona. Rodzina – to grupa ludzi związanych specjalnymi, bliskimi więzami. Czym jednak różni się od innych grup, na przykład koleżeńskich, nie jest oczywiste. Już biorąc pod uwagę pierwszy, najbardziej narzucający się czynnik, jakim jest pokrewieństwo, mamy wątpliwości. Czy stanowią rodzinę ludzie nawet bardzo blisko spokrewnieni, ale w ogóle nie utrzymujący ze sobą kontaktu? Natomiast dzieci adoptowane, choć z rodzicami w ogóle nie związane pokrewieństwem, na pewno należą do rodziny. Tak więc aby rozważyć, czym jest rodzina, trzeba najpierw dokładnie określić, czym jest grupa ludzka i czym rodzina się wyróżnia spośród innych grup. Nie każde przypadkowe zbiorowisko ludzkie nazywamy grupą. Kilka osób staje się nią wówczas, gdy łączą je więzy bezpośrednie: każdego z każdym. W grupie ludzkiej dojście czy odejście jednej osoby stanowi nie tylko zmianę ilościową, lecz także jakościową dla wszystkich pozostałych członków grupy. Gdy w rodzinie przyjdzie na świat dziecko, zmiana dotyczy nie tylko liczby «sztuk» w domu, ale zmienia się też sytuacja innych członków rodziny. Zona staje się matką, mąż – ojcem, teściowa – babcią, a jeżeli dziecko przychodzące na świat jest drugie z kolei – matka jednego dziecka staje się matką dwojga, jedynak – starszym z dwójki itd. Podobnie odejście z rodziny jednej osoby, na przykład ojca, powoduje nie tylko liczbowe zmniejszenie rodziny, ale zmienia zasadniczo sytuację żony dzieci.
