Nie ulega chyba również wątpliwości i to, że zachowanie uczniów jako nieuniknione następstwo postępowania nauczyciela ma z kolei wpływ na dalszy sposób jego zachowania się wobec klasy. Tu mogą rodzić się wątpliwości, czy nacechowane spontanicznością zachowanie się uczniów, zgłaszanie przez nich inicjatyw i propozycji, ożywione dyskusje itp. nie stanowią przeszkody dla nauczyciela w realizowaniu przez niego programu szkolnego i czy nie szkodzą jego własnej osobie, odbierając mu rolę „przywódcy” w dosłownym tego słowa znaczeniu. Można również zapytać, czy nauczyciele chętnie zrezygnują ze swych prerogatyw, predestynujących ich raczej do funkcji „wodza” niż „doradcy” klasy szkolnej. Odpowiedź na tak postawione pytania nie jest ani prosta, ani łatwa. W każdym razie, ustosunkowanie się nauczyciela do powyższych problemów pozostaje w ścisłym związku z racjonalnym lub nieracjonalnym tworzeniem atmosfery w klasie szkolnej. Atmosfera demokratyczna znajdzie z pewnością właściwy dla siebie grunt szczególnie tam, gdzie nauczyciel potrafi zachować umiar pomiędzy samodzielnością postępowania uczniów a reprezentowaną przez siebie postawą jako najbardziej doświadczonego doradcy i inspiratora zajęć szkolnych. Na zakończenie warto podkreślić, że ostatecznym celem dążeń każdego nauczyciela powinno być przede wszystkim wytworzenie atmosfery demokratycznej, której pozytywny wpływ na życie klasy szkolnej jest bezsporny, nie pomijając w tym jej znaczenia także w procesie dydaktycznym. Nie wolno jednak wprowadzać jej o czym wspomniano już wcześniej w sposób mechaniczny. Wymaga to dłuższego czasu, odpowiedniego nastawienia zarówno ze strony nauczycieli, jak i samych uczniów wobec nowego stylu kierowania wychowawczego, a także wieku i odpowiedniego poziomu uspołecznienia uczniów. Na przykład w przypadku klasy niezdyscyplinowanej, elementy autokratycznego stylu kierowania są wręcz niezbędne. Istotnie ważnym warunkiem tworzenia w klasie atmosfery demokratycznej jest ciągłe ulepszanie metod i form pracy dydaktyczno-wychowawczej, a zwłaszcza wykonywanie pracy pedagogicznej zgodnie z założeniami „nowego systemu nauczania”. Atmosfera demokratyczna bowiem ma sens szczególnie wtedy, gdy uczniowie mogą współdziałać i współpracować podczas zajęć szkolnych przy rozwiązywaniu ważnych i interesujących ich problemów. W związku z tym najbardziej wpływowym czynnikiem, sprzyjającym powstawaniu demokratycznej atmosfery w klasie, jest konsekwentne realizowanie jak już wspomniano założeń nowego systemu nauczania.
