Względna równowaga stosunków rzeczowych i osobistych, w tym zwłaszcza stosunków koleżeńskich i przyjacielskich

Przewaga w klasie stosunków rzeczowych upodabnia szkołę do zakładu produkcyjnego, w którym liczą się przede wszystkim wymierne wyniki pracy, nie zaś indywidualny rozwój jednostki, jej samopoczucie i zadowolenie z wykonywanej pracy. Jednakże nadmiar w klasie stosunków osobowych grozi zaniedbywaniem przez uczniów zadań typowo szkolnych, a także megalomanią grupową i tendencjami separatystycznymi. Zacieranie się dwoistości istniejących w klasie norm grupowych i formalnych wymagań szkoły. Możliwe jest ono jak już wiemy w warunkach zapewnienia uczniom mniej lub bardziej bezpośredniego udziału w ustalaniu obowiązujących przepisów regulaminowych, tj. przy przestrzeganiu w procesie wychowawczym zasad samorządności i traktowaniu wymagań szkoły w sposób nieco bardziej elastyczny. Ważną właściwością pożądanej wychowawczo struktury stosunków społecznych jest także i to, że nie ma sprzeczności między jej formalnym i nieformalnym charakterem, tzn. nurt życia nieformalnego klasy splata się z jej nurtem formalnym. Jest to cecha nadrzędna w stosunku do wyżej wymienionych właściwości struktury społecznej. Każda z nich bowiem przyczynia się walnie do usuwania dwoistości danej struktury na formalną i nieformalną.